Emilia Romania to doskonałe miejsce dla smakoszy włoskiej kuchni. To stąd pochodzą uwielbiane przez cały świat wędliny, makarony w wielu odmianach, płaskie pieczywo, a także "czarne złoto" regionu - Aceto Balsamico Tradizionale DOP i IGP.

Turystyka kulinarna

Według Raportu o Włoskiej Turystyce Enogastronomicznej z 2023 roku, Emilia Romania, razem z Sycylią i Kampanią, plasuje się w czołówce regionów pod względem atrakcyjności kulinarnej. Turyści chętnie zwiedzają miejscowości takie jak Parma, Bolonia i Modena, które oferują unikalne doświadczenia związane z lokalnymi smakami. Odwiedzający region mają okazję wyruszyć w podróż przez malownicze wioski oraz pełne dzieł sztuki miasta regionu, leżące wzdłuż drogi wybudowanej jeszcze w czasach rzymskich - Via Emilia i skosztować wszystkich regionalnych przysmaków i win.

Produkty z oznaczeniami DOP i IGP

Oznaczenia DOP (ChNP), DOC (KNP) i IGP (ChOG) są częścią systemu ochrony geograficznej Unii Europejskiej, który ma na celu ochronę nazw produktów rolnych i środków spożywczych o szczególnej jakości, reputacji lub innych cechach wynikających z ich pochodzenia geograficznego.

1. DOP (Denominazione di Origine Protetta): w języku polskim oznacza "Chroniona Nazwa Pochodzenia". To oznaczenie gwarantuje, że produkt jest wytwarzany, przetwarzany i przygotowywany w określonym regionie geograficznym, zgodnie z uznanymi metodami.
2. DOC (Denominazione di Origine Controllata): w języku polskim oznacza "Kontrolowana Nazwa Pochodzenia". Stosowane głównie w odniesieniu do wina, oznacza, że produkt pochodzi z określonego obszaru i spełnia określone normy jakości.
3. Skrót DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), w języku polskim oznacza "Kontrolowane i Gwarantowane Oznaczenie Pochodzenia", jest najwyższą klasyfikacją dla włoskich win, oznaczającą, że wino jest produkowane zgodnie z surowymi standardami jakości i pochodzi z określonego regionu we Włoszech.
4. IGP (Indicazione Geografica Protetta): W języku polskim oznacza "Chronione Oznaczenie Geograficzne". To oznaczenie wskazuje, że co najmniej jeden etap produkcji, przetwarzania lub przygotowania produktu odbywa się w określonym obszarze geograficznym.

Europejski rekordzista

Emilia Romania jest pierwszym europejskim regionem z najwyższą liczbą produktów wysokiej jakości. Wytwarzane są tu aż 44 produkty, których pochodzenie i jakość potwierdzono włoskimi oznaczeniami DOP (ChNP) lub IGP (ChOG). Dzięki temu, każda wizyta w tym miejscu to niezwykła kulinarna podróż do krainy serów, mięs, makaronów i win. Wśród najbardziej znanych produktów znajdują się trzy wspaniałe sery, takie jak Parmigiano Reggiano, Grana Padano i Formaggio di Fossa di Sogliano, do których dodano Squacquerone di Romagna, ale także wyjątkowe wędliny, takie jak Prosciutto di Parma, Prosciutto di Modena i Culatello di Zibello. Piacenza może pochwalić się swoimi Coppa, Salame i Pancetta. Nie należy zapominać o Provolone Valpadana, włoskim Salamini alla cacciatora i Casciotta di Urbino. Ze swojego gastronomicznego skarbca Emilia Romania może również wydobyć oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia z Brisighelli i tradycyjny ocet balsamiczny z Modeny i Reggio Emilia. Inne produkty objęte chronionymi nazwami pochodzenia to czosnek z Voghiera w prowincji Ferrara i ziemniak boloński wraz z najnowszym dodatkiem arbuzem Anguria Reggiana. Pełna lista znajduje się tutaj: https://emiliaromagnaturismo.it/en/food-valley.

Wyjątkowe wina regionu

Emilia Romania to włoski region o bogatej tradycji winiarskiej znany z wyjątkowych lokalnych szczepów. Oferuje on aż 24 wina z oznaczeniem DOP (ChnP), w tym 22 DOC i 2 DOCG, co obejmuje zarówno białe, jak i czerwone odmiany. Wśród czerwonych odmian dominują Lambrusco (m.in. Sorbara, Grasparossa i Salamino) - wina musujące, idealne do tutejszej kuchni. Sangiovese to inny klasyczny szczep, dający intensywne, wytrawne wina o aromatach ciemnych owoców. Z białych odmian wyróżnia się Pignoletto, które świetnie komponuje się jako wino musujące oraz Trebbiano, często stosowane do produkcji octu balsamicznego. Malvasia dodaje winom kwiatowego aromatu, natomiast Albana di Romagna to pierwsze włoskie białe wino z oznaczeniem DOCG. Dzięki różnorodności szczepów i mikroklimatów, Emilia Romania szczyci się szeroką gamą win dostosowanych do lokalnych specjałów.

Kulinarna podróż po regionie

• Prowincje Piacenza i Parma

Dumę Piacenzy stanowią trzy wędliny: coppa, pancetta oraz salami, które uzyskały oznaczenie DOP. Na okolicznych wzgórzach produkowane są również wyśmienite wina, a na szczególną uwagę zasługują czerwone Gutturnio oraz białe Ortrugo, które posiadają oznaczenie DOC. Pobyt w Parmie nie może obejść się bez wizyty u miejscowego rzeźnika i spróbowania najlepszej w całych Włoszech szynki dojrzewającej Prosciutto di Parma. Prawdziwi pasjonaci mogą udać się na wycieczkę po fabryce Parmigiano Reggiano i zobaczyć, jak przebiega jego proces produkcji. Dobrą okazją jest też coroczny Festiwalu Szynki Parmeńskiej, gdzie można rozkoszować się wyjątkowymi przysmakami regionu. Kolejna impreza odbędzie się we wrześniu 2025 r. w malowniczym miasteczku Langhirano, położonym w Apeninach Parmeńskich. To coroczne święto jest uhonorowaniem światowej sławy szynki z Parmy, oferując odwiedzającym możliwość delektowania się jej smakiem i poznania tradycyjnych metod produkcji. Festiwal obejmuje bogaty kalendarz wydarzeń, w tym wycieczki z przewodnikiem po lokalnych wytwórniach szynki, degustacje, pokazy gotowania i zajęcia kulturalne. Więcej informacji tutaj: https://www.festivaldelprosciuttodiparma.com.

• Prowincje Reggio Emilia i Modena

Obie prowincje oferują prawdziwe atrakcje dla smakoszy. To właśnie tutaj można skosztować tradycyjnego Aceto Balsamico Tradizionale o kwaskowatym smaku, który dojrzewa w drewnianych beczkach przez co najmniej 12 lat, a także pesto modenese - pasty wieprzowej ze stopionego boczku, czosnku i rozmarynu.  Dobrą okazją do odwiedzenia i skosztowania ?czarnego złota? Emilii Romanii jest wydarzenie Acetaie Aperte, podczas którego manufaktury octu z okolic Modeny oferują bezpłatne wycieczki z przewodnikiem połączone z koncertami, wystawami i degustacjami. Idealnym dopełnieniem dla powyższych przysmaków będzie rozkosznie musujące, czerwone wino wytrawne Lambrusco.

• Prowincje Bolonia i Ferrara

Bolonia słynie z potraw z makaronem takich jak: tortellini, tortelloni, balanzoni, lasagne, gramigna i tagliatelle, które można również znaleźć w innych częściach regionu, ale w nieco innym wydaniu. Z tej prowincji wywodzi się również słodka mortadela, mięciutka wędlina wieprzowa często aromatyzowana przyprawami. Kuchnia Ferrary została ukształtowana przez gusta panujące na dworze rodu książęcego d?Este, na którym preferowana była mieszanka słodkich i aromatycznych smaków - czego świetny przykład stanowią pierożki z nadzieniem z dyni cappellacci di zucca, podawane tradycyjnie z masłem i szałwią. Miejscowy chleb coppia w charakterystycznym kształcie jest kolejnym przysmakiem rodem z Ferrary.

• Prowincje Rawenna i Forl?-Cesena

Rawenna ma bogate tradycje rolnicze, począwszy od upraw owoców na równinach skończywszy na uprawie oliwek na wzgórzach Briaighelli. Na wybrzeżu Adriatyku poławia się tłuste ryby, takie jak sardynki, sardele i makrele. Na stołach (oraz rogach ulic) prowincji Forl?-Cesena prawdziwą gwiazdą jest cienki chleb o nazwie piadina. Z reguły podawana jest ona z kremowym serem Squacquerone oraz miejscowym salami. Wino deserowe Sangiovese di Romagna, noszące oznaczenie DOC, pochodzi z winnic na wzgórzach rozciągających się pomiędzy Forl? i Ceseną i idealnie pasuje do pieczonych kasztanów lub owocowych tart.

• Prowincja Rimini

To idealne miejsce do degustacji ryb, zwłaszcza grillowanych. W Rimini i wzdłuż całej Riwiery Romanii nigdy nie brakuje świeżych okazów. Esencją doskonałej grigliaty (grillowanych owoców morza) jest świeża ryba - sola, dorsz, sardynki, lub owoce morza: krewetki, kalmary, mule. Wystarczy je lekko posypać bułką tartą, polać oliwą z oliwek, dodać odrobinę soli oraz szczyptę ziół, by uzyskać tradycyjne drugie danie z grilla. Szczególnie popularne są podawane w ten sposób grillowane sardynki - to bez wątpienia jedno z najczęściej serwowanych przez cały rok i cenionych dań w restauracjach na wybrzeżu Rimini. Innym słynnym daniem jest klasyczny szaszłyk z saraghiny (rodzaj ryby) lub krewetek i calamaretti z dodatkiem oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia.

Wzgórza Rimini z kolei w Sant?agata Feltria to doskonałe miejsce, aby wybrać się na łowy białych trufli. Podczas porannych poszukiwań, odwiedzający mogą podziwiać współpracę pomiędzy zbieraczem i psem tropiącym, szukać tropów pozostawionych przez jelenie i dziki w pobliżu miejsc, gdzie rosną trufle, a następnie spożyć przepyszne dania, oczywiście z tymi wyjątkowymi grzybami i w roli głównej, do których serwowane są lokalne wina Sangiovese, Trebbiano lub Pagadebit.

Kraina szefów kuchni

Według francuskiego przewodnika Michelin z 2024 roku, 22 lokale gastronomiczne w regionie Emilia Romania zostały uznane, za najlepsze włoskie restauracje. Z kolei 34 restauracje zostały wyróżnione przez Przewodnik Michelin nagrodą Bib Gourmand.Osteria Francescana w Modenie dwukrotnie zajęła pierwsze miejsce w konkursie San Pellegrino World?s 50 Best Restaurants w 2016 i w 2018 roku. Jej właściciel, szef kuchni Massimo Bottura udowadnia, że bycie kucharzem to nie tylko gotowanie - pokazuje inne, nieznane dotąd oblicza kuchni. Bottura razem z żoną Larą Gilmore założyli organizację Food for Soul, której celem jest zwiększanie świadomości w kwestii marnowania jedzenia i walką ze społeczną izolacją.