Niejednokrotnie na łamach naszego magazynu podejmowaliśmy temat serwowania napojów w restauracjach i ich nieocenionego wpływu na ostateczną wartość paragonu. Kwestie tego, co obsługa serwuje i w jaki sposób, pozostawiamy Wam, natomiast na podstawie badań pokażemy, które z napojów cieszą się największą popularnością wśród konsumentów. To swego rodzaju drogowskaz, który wskaże, co warto wybrać.

Badanie Target Group Index, przeprowadzone w 2020 roku przez firmę Kantar Polska, objęło populację Polaków w wieku od 15 do 75 lat. Ten dość szeroki zakres sprawia, że dla każdego z Waszych gości znajdzie się w nim miejsce. Niestety, rok 2020 przyniósł spadek sprzedaży wielu napojów, w tym napojów gazowanych, niegazowanych, a także coli. Można zaryzykować tutaj stwierdzenie, że powodem takiego stanu rzeczy jest wszechobecny koronawirus. I o ile nie możemy wszystkiego, co działo się w ostatnim roku, zrzucić na karb pandemii, tak jej wybuch sprawił, że konsumenci zaczynają szukać tańszych rozwiązań i koncentrują się obecnie na minimalnej konsumpcji oraz własnym zdrowiu. Dokładne planowanie wydatków i stawianie na produkty pierwszej potrzeby sprawiły zatem, że coraz rzadziej sięgamy po napoje gazowane, a niezmiennie króluje nam woda, głównie ta niegazowana.

Woda vs. napoje gazowane

Badanie przeprowadzone przez firmę Kantar pokazuje, że konsumenci wspomnianej wody niegazowanej swoim profilem są bardzo zbliżeni do całej badanej populacji, czyli ludzi między 15. a 75. rokiem życia. Są jednak drobne odstępstwa, a mianowicie częściej po wodę sięgają kobiety niż mężczyźni, osoby z wykształceniem wyższym, a także wyższym dochodem gospodarstwa domowego, co z kolei pozwala wyciągnąć wnioski, że nie zawsze woda wybierana jest ze względów ekonomicznych. Wodę chętniej wybierają również ludzie, którzy mają dzieci. Od tych wyników już znacznie odbiega profil respondentów deklarujących spożywanie napojów gazowanych, z wyłączeniem coli. Po tego typu napoje sięgają głównie młodzi mężczyźni, mieszkający z rodzicami i mogący pochwalić się raczej wyższymi dochodami na gospodarstwo domowe. Podobnie sprawa wygląda z colą - po nią najczęściej sięgają jeszcze młodsi ludzie, również mieszkający z rodzicami. Jak, na podstawie badań Kantaru przeprowadzonych na zlecenie Żywiec Zdrój (badanie U&A, 2019), stwierdza Barbara Kopańczyk, specjalista ds. aktywacji, Dział Sprzedaży Żywiec Zdrój: - Konsumenci są coraz bardziej świadomi wpływu żywności na zdrowie i poszukują produktów, które pozwolą zadbać o prawidłową dietę. Z badań wynika, że Polacy piją o jedną szklankę płynów więcej niż 5 lat temu, a woda jest obecnie najbardziej lubianym przez nich napojem. Woda jest również postrzegana jako napój najkorzystniej wpływający na zdrowie i najskuteczniej gaszący pragnienie. Ponad połowa Polaków uważa, że picie wody to pierwszy krok w kierunku lepszego zdrowia i poprawy samopoczucia. Dla nas - firmy, która od lat angażuje się w promocję prawidłowego nawodnienia - to bardzo dobra wiadomość. Wyniki te potwierdzają również badania przeprowadzone przez Centrum Badawczo-Rozwojowe Biostat. Wykazały one, że połowa badanych najchętniej sięga po wodę niegazowaną, a co trzeci konsument wybiera gazowaną. Na trzecim miejscu podium plasują się wody smakowe i po ten produkt sięga co piąta osoba. Mniejszym zainteresowaniem cieszą się wody funkcjonalne, czyli takie z dodatkiem ziół, minerałów czy witamin i ich spożywanie deklaruje jedynie 3 proc. badanych. Ogółem rocznie Polak spożywa średnio 90 litrów wody, 90 proc. badanych deklaruje spożywanie wody co najmniej kilka razy w miesiącu, a 60 proc. pije ją każdego dnia. Marcin Wetoszka, krajowy kierownik rozwoju nowych biznesów, Nestlé Waters Polska, potwierdza te wyniki: - Bazując na dotychczasowych danych, Polacy przeważnie decydują się na wodę niegazowaną, chociaż od kilku lat obserwujemy wzrost zainteresowania wodą gazowaną, a konkretnie - delikatnie gazowaną.  Dodaje również: - Warto pamiętać, że dobór rodzaju wody ma istotny wpływ na percepcję dania czy wina, które spożywamy. W tym celu zespół Brand Ambasadorów Nestlé Waters prowadzi szkolenia dla właścicieli, menedżerów i obsługi lokali gastronomicznych właśnie z zakresu dobierania jedzenia, wina i wody. Świadoma kompozycja tych trzech elementów sprawia, że doznania kulinarne zyskują nową jakość. W naszym portfolio znajdują się marki wysokiej jakości wody mineralnej, które odpowiedzą na różne potrzeby - niegazowana Acqua Panna, S.Pellegrino z delikatnie musującymi bąbelkami czy wyraźnie nasycony CO2 Perrier. Ponadto w badaniu okazało się, że dla 70 proc. badanych różnice pomiędzy poszczególnymi wodami są wyraźnie wyczuwalne. Biostat przyjrzał się również rynkowi napojów gazowanych. Według ich danych najpopularniejszym napojem gazowanym jest cola. Wskazało na nią 60 proc. tych badanych, którzy deklarują spożywanie tego typu produktów. Do codziennego spożywania napojów gazowanych przyznaje się jedynie 5 proc. konsumentów. Kilka razy w tygodniu po napoje gazowane sięga od 10 do 12 proc., a dużo rzadziej jedna czwarta. A czym kierują się Polacy, podejmując decyzje zakupowe? 50 proc. wskazuje na stosunek jakości do ceny, 20 proc. ? panującą modę. Zapytaliśmy również firmę NielsenIQ o ten segment rynku. Jak tłumaczy Magdalena Owczarek, Senior Client Response Associate na podstawie badań sprzedaży wartościowej i wolumenowej w litrach w okresach I 2020 ? XII 2020 oraz III 2020 - II 2021, w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym: - Napoje gazowane i woda butelkowana należą do piątki największych pod względem wartości sprzedaży kategorii w koszyku spożywczym. W 2020 roku Polacy kupili ok. 4150 mln litrów wody butelkowanej (w tym gazowanej i smakowej), 2,5 raza więcej niż napojów gazowanych. Obydwie kategorie w ostatnich 12 miesiącach (marzec 2020 - luty 2021) odnotowały spadki sprzedaży zarówno wartościowe, jak i wolumenowe, przy czym dla wody smakowej spadki były największe, o ponad 14 proc. rok do roku. Jednym z czynników mających wpływ na sprzedaż tych kategorii są średnia temperatura i pogoda. W ciepłych miesiącach obserwujemy sezonowe wzrosty sprzedaży. Widzimy je już wiosną, a trwają aż do końca lata. Dla napojów gazowanych charakterystyczna jest również wysoka sprzedaż w grudniu, w okresie świąt Bożego Narodzenia. W przypadku Wielkanocy (kwiecień) sprzedaż napojów gazowanych nie osiąga poziomu z grudnia, będąc średnio niższa o ok. 30 do 50 mln złotych.

Podatek cukrowy przyczyną zamierzania na rynku napojów

W tym roku niewątpliwie sytuacja będzie dość dynamiczna za sprawą wprowadzonego od 1 stycznia br. Podatku cukrowego. - Na rynku obserwujemy wzrost średniej ceny za litr dla napojów gazowanych, szczególnie w ostatnich miesiącach, co związane jest między innymi z wprowadzeniem z początkiem 2021 roku tzw. podatku cukrowego - wyjaśnia Magdalena Owczarek, Senior Client Response Associate, i dodaje: - Wiele produktów jest reformułowane w celu obniżenia podatku, a w konsekwencji również ceny. W najbliższych miesiącach będziemy mieli możliwość obserwowania, czy konsumenci przyzwyczają się do nowych cen, czy też niższe sprzedaże się utrzymają na dłużej. Przypomnijmy, że wprowadzanie na rynek napojów z dodatkiem substancji słodzących podlega obowiązkowej opłacie, która wynosi 0,50 zł za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju albo za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej, a dodatkowo 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju bądź 0,10 zł w przypadku dodatku kofeiny lub tauryny. 96,5 proc. przychodu z tego tytułu ma trafiać do Narodowego Funduszu Zdrowia, natomiast pozostała część to dochód budżetu państwa. Tylko przez pierwszy miesiąc obowiązywania opłaty od słodkich napojów i podobnych produktów, według stanu na 4 marca 2021 r., wynosiły 75 964 310,12 zł. Ministerstwo Finansów podało, że opłatę wniosło 469 podmiotów, a 74 po upływie obowiązującego terminu (do 25. dnia miesiąca).

Celebryci wśród napojów

Według badania Target Group Index przeprowadzanego przez Kantar spośród 56 proc. respondentów spożywających wodę niegazowaną najchętniej wybierają oni Cisowiankę. Ponad jedna trzecia badanych wskazuje takie marki, jak Żywiec Zdrój, Nałęczowianka oraz Muszynianka. Po Kroplę Beskidu sięga ponad jedna piąta badanych. Z kolei wśród czołówki napojów gazowanych innych niż cola, których spożywanie deklaruje jedna czwarta badanych, znalazła się Fanta, Mirinda, Sprite, Hellena, Tymbark, Zbyszko, 7UP, Schweppes, Schweppes Tonic. Ponad 50 proc. ankietowanych wskazuje na Fantę, a tuż za nią plasuje się Mirinda oraz Hellena. Spośród konsumentów coli 75 proc. badanych wskazuje, że sięga po markę Coca-Cola, a zaraz za nią w rankingu znajduje się Pepsi, którą wybiera 59 proc. badanych. Jak podsumowuje Małgorzata Kaniewska, Dyrektor ds. rynku HoReCa OSHEE Polska Sp. z o.o.: - Obecnie rynek restauracyjny w obszarze sprzedaży wody mineralnej istnieje praktycznie tylko marginalnie. Nowy system funkcjonowania na zasadzie zamawiania jedzenia na wynos stał się jedynym możliwym i przyjął się wśród klientów, którzy obecnie chętnie korzystają z wciąż rozwijającej się formy delivery, gdzie sprzedaż napojów jest drugoplanowa. Jako producent wody mineralnej odznaczającej się wyjątkowym smakiem, potwierdzanym licznymi nagrodami i wyróżnieniami, optymistycznie patrzymy na wyeksponowany przez pandemię, rosnący trend prozdrowotny, który cechuje się ograniczaniem spożycia napojów słodkich i dosładzanych na rzecz wody i napojów niedosładzanych. Marki uwzględniane w badaniach to jednocześnie marki, których nie brakuje w większości lokali gastronomicznych. Jednak jak wykazują dane NielsenIQ, w lutym 2021 Polacy kupili najmniej litrów zarówno napojów gazowanych jak i wody butelkowanej od ponad dwóch lat. Widać więc, że równoległe spadki tych kategorii - jednej objętej podatkiem i drugiej bez wpływu wzrostu ceny - to szerszy trend, niepowodowany tylko nową ceną. Przy takiej tendencji spadkowej może warto zastanowić się np. nad zatrudnieniem hydrosommeliera, który pomoże gościom podjąć właściwą decyzję. Zagłębienie się w temat wody, jej rodzajów, smaku może okazać się niezwykle pomocne, tym bardziej że gość restauracji z roku na rok jest coraz bardziej świadomym konsumentem. Tekst powstał przy współpracy z: Kantar oraz NielsenIQ.