Kategoria brown spirits obejmująca whisky, bourbony, cognac czy rumy na dobre już się zadomowiła zarówno na naszym rodzimym barowym podwórku, jak i na rynku detalicznym. Rozwój tej kategorii możemy obserwować szczególnie w segmencie premium. Nie brak jej różnorodności, która coraz bardziej się ujawnia, biorąc pod uwagę trend niskoalkoholowy i coraz bardziej popularne warianty smakowe.

W kategorii brown spirits należy wyróżnić kilka kluczowych trendów, które, moim zdaniem, będą kontynuowane zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Zrównoważony rozwój i ekologiczne podejście

Coraz więcej producentów zwraca uwagę na aspekty zrównoważonego rozwoju. W kolejnych latach możemy spodziewać się większej liczby brandów, które będą promować ekologiczne metody produkcji, organiczne składniki, ograniczenie zużycia wody oraz stosowanie odnawialnych źródeł energii czy ograniczenie śladu węglowego.

Doskonałym przykładem są tutaj marki oraz alkohole z kategorii brown spirits, które są mainstremowymi hegemonami, a na swoich barkach niosą programy mające za zadanie ochronę zasobów naturalnych oraz ochronę środowiska, a także zwrócenie uwagi na zrównoważony rozwój w aspekcie biznesowym.

Autentyczność

W Polsce i na świecie rośnie zainteresowanie lokalnymi produktami. Mniejsze rzemieślnicze destylarnie oraz marki zyskują na znaczeniu, oferując unikalne smaki i historie związane z regionem.

Pamiętajmy jednak, że to trend, który odrobinę zwolnił, ponieważ w pewnym momencie rynek został zalany produktami, które, jak później się okazywało, kraftowe były jedynie z nazwy. Tak więc konsumenci coraz częściej poszukują oryginalnych produktów i doceniają autentyczność marki.

Eksperymenty

W ramach tej kategorii cały czas zyskują na znaczeniu różnego typu nowinki. Producenci coraz częściej eksperymentują z różnymi rodzajami beczek do leżakowania czy sposobami leżakowania, wśród których można wskazać na przykład wystawianie beczek na działanie warunków atmosferycznych, co wpływa na smak i aromat końcowego produktu.

W kolejnych latach możemy spodziewać się kontynuacji tych eksperymentów, szczególnie w zakresie leżakowania. Jednym z trendów dotyczących finiszowania alkoholi jest leżakowanie w niestandardowych beczkach. W tym przypadku można wziąć pod uwagę zarówno różnorodne odmiany dębu, jak i różne rozmiary beczek. Coraz częściej można spotkać alkohole powstałe dzięki wykorzystaniu beczek, w których wcześniej znajdowały się inne trunki. Do ciekawych przykładów należy miód pitny.

Innym eksperymentem w przypadku tej kategorii alkoholi jest obniżenie ich mocy, a także tworzenie wariantów smakowych z użyciem owoców lub przypraw.

Edukacja

Rośnie zainteresowanie edukacją na temat alkoholu i podnoszeniu świadomości w tym temacie - przestaje to być tematem tabu, a goście chcą być bardziej świadomi tego, za co płacą i co spożywają. Warsztaty, degustacje i wydarzenia związane z edukacją stają się coraz bardziej popularne.

Myślę, że to trend, który wyznaczy kierunek na przyszłość. Będziemy świadkami coraz większej liczby działań promujących świadome i zarazem odpowiedzialne spożywanie alkoholu oraz zrozumienie różnorodności smaków czy aromatów, jak również historii marki czy tajników produkcji, których w kategorii brown spirits nie brakuje.

Personalizacja i premiumizacja

Goście coraz częściej poszukują produktów premium i wysoce spersonalizowanych butelek. W 2025 roku możemy spodziewać się większej liczby limitowanych edycji, które będą skierowane do świadomych konsumentów, a także spersonalizowanych propozycji, przygotowanych szczególnie ze względu na fanów mainstreamu. Mogą to być na przykład produkty będące efektem współpracy z dużymi portalami streamingowymi czy znanymi osobowościami. Zarówno personalizacja, jak i możliwość wyboru etykiety, czy nawet składników, cały czas zyskuje na znaczeniu.

Różnorodność

Globalizacja i rozwój e-commerce przyczyniły się do zwiększenia dostępności różnorodnych alkoholi, o których mogliśmy kiedyś tylko marzyć. W nadchodzących latach będziemy mieli szerszy dostęp zwłaszcza do międzynarodowych marek oraz unikalnych, rzemieślniczych produktów z wielu zakątków świata, co przyczyni się do dalszego rozwoju rynku.

Coraz większa ilość wariantów smakowych w kategoriach brown spirits również zyskuje na popularności i zdecydowanie częściej możemy spotkać pomarańczowe, miodowe, korzenne lub tropikalne warianty naszych ulubionych alkoholi z tej kategorii. Jest to również coraz częstszy wybór młodszego pokolenia.

Moim zdaniem kolejnym wyborem młodszych gości mogą okazać się też pozycje o obniżonej zawartości alkoholu. W tym przypadku rządzi trend no/low-ABV, który w przyszłości będzie się umacniał.

Kultura koktajlowa

Dobrze już zakorzeniony za polskimi barami trend raise your spirit - to tendencja, która koncentruje się na kreowaniu koktajli, w których baza alkoholowa nie jest zagłuszona przez pozostałe dodatki. Zamiast tego składniki harmonijnie się łączą, wynosząc bazowy alkohol na sensoryczne wyżyny i uwypuklając jego atuty czy najważniejsze cechy.

W takim przypadku wybitnie sprawdzają się właśnie alkohole z kategorii brown spirits, które dzięki procesowi starzenia i leżakowania nabierają wielowymiarowego smaku oraz aromatu. Ich różnorodność jest ogromna. Wystarczy wziąć pod uwagę chociażby szkocką whisky - dwie dwunastoletnie whisky single malt mogą diametralnie różnić się od siebie ze względu na metody produkcji, terroir czy unikalne metody starzenia lub finiszowania w beczce, sprawiając, że koktajle przygotowane na ich bazie również będą zupełnie unikalnie podkreślały charakter whisky.

 Bourbon, brandy oraz rum również się stają coraz częściej stosowanymi składnikami innowacyjnych koktajli, w których barmani starają się przezwyciężyć stereotypy, zaciekawić gości i pokazać swoją kreatywność, co z kolei przyciąga młodsze pokolenia do tych trunków.

Wzrost popularności koktajli na bazie brown spirits widać szczególnie w kontekście klasycznych drinków, takich jak Old Fashioned, Manhattan czy Boulevardier, w których świadome użycie odpowiedniej bazy odgrywa ogromną rolę i to właśnie dzięki temu barmani mogą kreować własne, bardzo ciekawe interpretacje koktajlowych klasyków. Mieszanie różnych rodzajów alkoholi i dodatków staje się sztuką, która, jeżeli zostanie wykonana prawidłowo, zostanie doceniona również przez konesera alkoholi starzonych.

Oczywiście należałoby zadać sobie pytanie, czy każdy alkohol z kategorii brown spirits warto serwować w koktajlu, ponieważ te z kategorii premium oraz super-premium warto docenić za to, jaki czas spędziły, leżakując w beczkach, oraz docenić kunszt ich twórców, którzy pieczołowicie doglądali swoich dzieł przez lata spędzone w beczce. Podając je w czystej postaci, zaznaczymy szacunek dla produktu. Oczywiście należy się kierować przy tym rozmową z naszym gościem (osobiście wyznaję zasadę, że każdy pije tak jak chce i lubi), nawet jeżeli przy barze zasiądzie początkujący pasjonat tej kategorii, możemy służyć mu radą zarówno w doborze trunku, jak i metody degustacji.

Te trendy pokazują, że rynek brown spirits w Polsce i na świecie będzie się rozwijał w kierunku innowacji, zrównoważonego rozwoju oraz większej różnorodności, co wpłynie na preferencje gości i kształtowanie się kultury picia alkoholu.

Damian Deptuła

zwycięzca II Mistrzostw Polski Koktajli Bezalkoholowych, Mistrz Polski Barmanów w stylu klasycznym, kierownik gastronomii i barman w restauracji Nad Sandelą w Lubawie