W obecnej sytuacji zamknięcie restauracji to krok ostateczny i trudno będzie po czasie zbudować wszystko od nowa. Czy prawo daje nam zatem możliwość czasowego ograniczenia swojej działalności? Przeczekania ciężkich czasów bez dalszych negatywnych konsekwencji, zwłaszcza finansowych? Chciałabym dziś zwrócić Twoją uwagę na możliwość zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej.

Zawieszenie (prawie) dla każdego

Zawieszenie działalności gospodarczej to niezwykle łatwy i powszechnie dostępny proces. Zawiesić działalność może zarówno przedsiębiorca prowadzący działalność jednoosobową, spółka cywilna, jak i spółki wpisane do KRS. W przypadku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność wystarczy złożenie odpowiedniego wniosku do CEIDG, w przypadku spółek - podstawą złożenia wniosku do KRS jest uchwała zarządu lub wspólników spółki o czasowym zawieszeniu działalności. Co ważne - w przypadku spółek cywilnych zawiesić działalność muszą wszyscy wspólnicy działający w jej ramach. Musisz również pamiętać, że jest jeden bezwzględny warunek, od którego zależy możliwość zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej - niezatrudnianie pracowników. Co ciekawe, ponieważ ustawodawca wprost posługuje się pojęciem "niezatrudniania pracowników", powszechnie przyjmuje się, że do zawieszenia działalności gospodarczej nie jest wymagane rozwiązanie wszystkich umów zlecenia czy umów o dzieło. Co więcej, możesz mówić o tym, że nie zatrudniasz pracowników także w sytuacji, kiedy wszyscy zatrudniani przez Ciebie pracownicy przebywają na urlopach: macierzyńskim, na warunkach urlopu macierzyńskiego, wychowawczym, rodzicielskim, o ile nie łączą korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Nietrudno zatem wyobrazić sobie sytuację, w której trzech członków Twojego młodego zespołu udaje się na jeden z wymienionych urlopów, Ty zaś zamiast zatrudniać kogoś na ich miejsce, zawieszasz czasowo prowadzenie działalności restauracji.

Jak długa może być ta przerwa?

Co do zasady, to Ty decydujesz, na jak długo chcesz zawiesić swoją działalność. W przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność jednoosobową ustawodawca wskazuje jedynie, że minimalny okres zawieszenia wynosi 30 dni. A w przypadku spółek prawa handlowego? W przypadku spółek minimalny okres również trwa 30 dni, ustawodawca narzuca jednak również maksymalny okres zawieszenia, który wynosi 24 miesiące. Co się stanie, jeżeli po tym czasie spółka nie wznowi działalności? Jej działalność zostanie wznowiona automatycznie, spółka zaś powinna prowadzić działalność w dalszym ciągu bądź też wspólnicy lub zarząd ponownie powinni podjąć decyzję o zawieszeniu jej działalności lub likwidacji.

Co możesz, a czego nie możesz w czasie zawieszenia działalności

Pewnie Cię nie zdziwię, jeżeli napiszę, iż w okresie zawieszenia prowadzenia działalności... nie możesz prowadzić działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów, czyli w skrócie oferować klientom przygotowywania dań na miejscu, na wynos czy w dowozie. Możesz jednak wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Co to oznacza? Oznacza to, że możesz podejmować wszelkie czynności, które mają na celu (w sensie obiektywnym, a nie subiektywnym oczywiście) ochronę przed utratą bądź zmniejszeniem jakiegoś źródła przychodu, a także działania mające na celu utrzymanie źródła przychodów w niezmienionym (niepogorszonym) stanie, takim, który pozwoli Ci na kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej po okresie jej zawieszenia. Ustawa zawiera co prawda szczegółowe wyliczenie, jakie mogą to być czynności, ja jednak wskażę Ci jedynie kilka najważniejszych. W okresie zawieszenia możesz więc: rozwiązywać zawarte wcześniej umowy, przyjmować należności powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (płatności z zaległych faktur, odszkodowania), zbywać własne środki trwałe i wyposażenie oraz uzyskiwać przychody finansowe takie jak dywidendy czy odsetki z lokat bankowych (i to nawet w okresie zawieszenia). Mając zawieszoną działalność gospodarczą masz również prawo, ale i obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych - związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed jej zawieszeniem. Możesz zatem pozywać i być pozwanym - pamiętaj o tym, bo wiem z doświadczenia, iż wielu przedsiębiorców uważa, że po zawieszeniu działalności gospodarczej nie musi się już martwić zobowiązaniami, które powstały przed jej zawieszeniem.

Obowiązki

Pisząc o możliwości bycia pozwanym w okresie zawieszenia napomknęłam tym samym o tym, że w okresie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej masz nie tylko określone prawa, ale i obowiązki. Tak więc możesz zostać poddany kontroli na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą, co więcej - musisz również wykonywać wszelkie obowiązki nałożone na Ciebie przepisami prawa. Zapytasz, jakie to obowiązki? A ja posłużę się w tym wypadku przykładem takiego obowiązku, który jeszcze niedawno rozpalał umysły większości restauratorów. Tak, mam na myśli kasy fiskalne. Jeżeli zatem prawo nakłada na Ciebie jako przedsiębiorcę obowiązek dokonywania przeglądu technicznego kas fisklanych, nawet w okresie zawieszenia musisz spełniać ten obowiązek. Podobnie z obowiązkiem wymiany dotychczasowej kasy fiskalnej na kasę fiskalną online - ten obowiązek dotyczył Cię, nawet jeżeli na dzień 1 stycznia 2021 roku Twoja działalność pozostawała zawieszona. Takich przedsiębiorców od konieczności wypełnienia tego obowiązku wybawiła jedynie korzystna interpretacja Ministerstwa Finansów, które wyjątkowo wyszło naprzeciw interesom przedsiębiorcy, uznając, iż nie musi on wymieniać kasy fiskalnej na kasę fiskalną online w czasie, w którym prowadzona przez niego działalność gospodarcza pozostaje zawieszona, a by zachować prawo do skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej online wystarczy, jeżeli taki przedsiębiorca będzie gotowy do ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej online w dniu wznowienia prowadzenia działalności gospodarczej. Jak jednak widzisz, mimo zawieszenia działalności gospodarczej na przedsiębiorcy ciążą konkretne obowiązki i przez cały czas powinien on interesować się tym, co w prawie piszczy.

Mimo wszystko chyba jednak czasem warto

Mimo iż jak już się przekonałeś z tym zawieszeniem działalności gospodarczej to jednak nie do końca tak, że odwieszasz klucze do restauracji na kołku i nie musisz się niczym interesować. Nadal bowiem mogą toczyć się z Twoim udziałem postępowanie sądowe bądź administracyjne, możesz być poddawany kontroli oraz musisz wypełniać ciążące na przedsiębiorcach obowiązki prawne. Nie oznacza to jednak, że nie opłaca się zawiesić działalności gospodarczej. I to nie tylko dlatego, że czasem może Cię wtedy objąć tak korzystna interpretacja Ministerstwa Finansów jak zaprezentowana powyżej. Ale przede wszystkim dlatego, że zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej z pewnością skutecznie odciąży Cię w okresie zawieszenia od obowiązku pokrywania zobowiązań publicznoprawnych, chociażby w postaci składek na ZUS. Co więcej, zawieszenie daje Ci możliwość zrobienia sobie przerwy, przeczekania, zastanowienia się, czy na pewno to już koniec, czy nie opłaca się próbować odbudować dobrze prosperującej restauracji.

I na koniec najważniejsze, musisz bowiem pamiętać, że wszystkie powyższe uwagi odnoszą się wyłącznie do sytuacji, w której doszło do formalnego zawieszenia działalności gospodarczej poprzez odpowiedni wpis do CEIDG czy KRS, a nie tylko zaprzestanie prowadzenia działalności chociażby poprzez czasowe zamknięcie restauracji, bez podjęcia odpowiednich kroków prawnych.

autor: adwokat Marta Kosecka - właścicielka Kancelarii Adwokackiej w Gdyni, autorka bloga przepisnagastronomie.pl